Hạt đười ươi là một nguyên liệu khá quen thuộc để chế biến ra những thức uống tươi mát, ngon lành. Không chỉ vậy trong Đông y và Tây y hạt đười ươi cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh nữa đó. Cùng tìm hiểu về loại hạt thú vị này nhé.

1 Hạt đười ươi là gì?

Hạt đười ươi hay còn gọi là hạt ươi là hạt của cây đười ươi, một loại cây thân gỗ thường trồng ở Lâm Đồng, Gia Lai, Quảng Nam,… Loại cây này cứ 4 năm sẽ cho trái chín một lần, sau khi thu hoạch và mang đi sấy hoặc phơi khô sẽ thu được hạt đười ươi.

Hạt này khá giống hình dáng hạt hạnh nhân, to cỡ 1 -2 cm có hình bầu dục, màu hơi nâu vàng, bề mặt sần sùi những đường khía. Khi ngâm với nước hạt sẽ nổi lên và nở to gấp 8 – 10 lần, phần nở sẽ trở thành chất nhầy màu nâu nhạt, khi ăn vào hơi chát.

Có 2 loại quả đười ươi, một là đười ươi bay sẻ chủ yếu được trồng ở Đồng Nai, có đặc điểm dễ nhận biết là vỏ mỏng, nhỏ, màu vàng ngà và nở khá nhanh. Còn loại đười ươi bay trâu khá hiếm thường trồng ở Quảng Nam, khác với đười ươi bay sẻ, hạt sẽ to dài, có màu nâu sẫm.

2 Công dụng của hạt đười ươi?

Theo Bác sĩ Lê Phương – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam thì trong y học cổ truyền, hạt đười ươi có vị ngọt, tính hàn, thông độc, mát gan nên có thể hỗ trợ điều trị một số loại bệnh sau.

Các bệnh nóng trong người như nổi mụn, nhiệt miệng, chảy máu cam, tiêu viêm. Điều trị bệnh viêm họng, ho lâu ngày, giúp tiêu đờm khi uống nước hạt ươi và ăn cả vỏ.

Hỗ trợ điều trị một số bệnh về xương khớp như thoái hóa cột sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm nhờ thành phần chứa nhiều chất béo và 3 loại đường glucose, pentose và arabinose.

Ngoài ra nhờ thành phần chứa nhiều khoáng chất như tinh bột, chất béo, 3 loại đường, chất nhầy, tanin,… mà hạt đười ươi khô có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm giúp vết thương mau lành.

Trong nhân quả cũng chứa bassorin và sterculin, hai hoạt chất có công dụng giảm đau và phục hồi rối loạn thần kinh thần vật, giảm tình trạng đi tiểu thất thường và mất cân bằng do bệnh gai cột sống gây nên.

3 Cách sử dụng hạt đười ươi

Khi mua hạt đười ươi bạn nên chọn những hạt căng nẩy, già và có màu vàng nâu không nên chọn hạt có vỏ màu đen vì những hạt này thường là quả non phơi khô nên sẽ không nở nhiều.

Sau khi đã chọn được 2 – 3 hạt ngon thì bạn mang đi rửa qua để loại bỏ bụi bẩn, rồi cho vào 1 ly nước sôi để nguội hoặc còn hơi âm ấm để có thể phát huy hết dược tính của hạt đười ươi.

Khoảng 5 -10 phút hạt sẽ nở bung mềm, bạn bỏ hạt và những sợi gân sơ, chỉ sử dụng phần thịt quả đã nở mềm. Để gia tăng hương vị thì bạn có thể dùng chung với hạt é, đường phèn, sương sáo, mật ong cũng rất ngon.

1. Các bài thuốc chữa bệnh từ hạt đười ươi

Điều trị chảy máu cam

Trong trường hợp con trẻ bị chảy máu cam do nóng nhiệt gây nên, cha mẹ có thể cầm máu cho con bằng cách dùng 5 quả đại hồng quả đem sao vàng và nấu nước. Cho con uống nước này thay nước lọc hàng ngày, giúp làm mát và cải thiện bệnh.

Chữa viêm họng mãn tính, viêm họng hạt

Ngâm hạt đười ươi cho nở, thêm ít đường và ăn trong 2 tuần liền. Món này có công dụng cải thiện viêm họng hạt, viêm họng mãn tính, và cải thiện tình trạng khan tiếng.

Trị cổ họng sưng đau, ho có đờm và viêm đường tiết niệu

Ngâm 2 – 5 đại hồng quả trong cốc nước nóng khoảng 5 phút. Sau đó, bóc bỏ lớp vỏ ngoài và lấy phần nhân thịt, pha thêm đường và chia đều uống trong ngày.

Điều trị mụn nhọt

Lấy cơm trộn với nước ngâm đại hồng quả sau đó dùng hỗn hợp này đắp lên nốt mụn nhọt. Đắp mỗi ngày đến khi nốt mụn xẹp hẳn.

Chữa chứng táo bón

Ngâm 2 – 3 hạt đại hồng quả trong nước nóng. Sau đó, bóc bỏ lớp vỏ ngoài và uống vào mỗi buổi sáng khi bụng rỗng.

Điều trị bệnh gai cột sống

Ngâm 5 hạt đại hồng quả với 700 ml nước sôi để nguội. Chờ hạt nở thì bóc bỏ lớp vỏ bên ngoài, sau đó pha thêm một ít đường phèn và uống.

Chữa sỏi thận

Chuẩn bị:

• Đại hồng quả: Nên chọn hạt đại hồng quả tự chín và rụng để có dược tính cao
• Chuối hột rừng: Chọn chuối có nhiều hột và ngọt

Cách làm:

Chuối hột bạn thái thành lát mỏng rồi mang phơi khô. Hạt đười ươi đem rang chín.

Xay chuối hột và hạt đười ươi đã sơ chế thành bột mịn. Sau đó trộn vào nhau theo tỷ lệ 4 chuối : 1 đười ươi để tạo thành hỗn hợp dùng dần.

Cách dùng:

Mỗi ngày hòa tan 1 muỗng canh bột hỗn hợp với 1 cốc nước ấm. Uống 2 lần/ngày: 1 muỗng vào buổi sáng và 2 muỗng sau 21h buổi tối.

Lưu ý: Bài thuốc từ hạt đười ươi chỉ áp dụng tình trạng bị sỏi thận ở mức độ nhẹ. Trường hợp sỏi thận lớn và mức độ nặng hơn nên đến gặp bác sĩ để có hướng điều trị thích hợp

5. Lưu ý khi dùng hạt đười ươi

– Không nên ăn hạt đười ươi khô (khi chưa ngâm nước). Vì lúc này, hạt đười ươi khô vào cơ thể sẽ hấp thu nước và trương nở. Từ đó, gây ra tắc nghẽn ở ruột, cứng bụng và khó thở.

– Tốt nhất không dùng hạt đười ươi với người có bệnh về tiêu hóa.

– Chỉ dùng hạt đười ươi với liều lượng vừa đủ. Việc lạm dụng có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, ho có đờm hoặc nước đờm trắng.

– Khi nào uống thì hãy ngâm hạt đười ươi. Không nên ngâm rồi để dùng dần vì dễ làm hạt đười ươi bị mất chất, bị chua hoặc nhiễm khuẩn.

Nên lựa chọn hạt đười ươi có nguồn gốc rõ ràng, không chứa chất bảo quản hoặc tẩm chất tẩy rửa,…